Son zamanlarda artan intiharlardan sonra durum çok ciddi bir hal aldı. İntiharı önleme, uyarı işaretlerini tanımak ve onları ciddiye almakla başlar. Bir arkadaşınızın veya ailenizden birinin intihara meyilli olduğunu düşünüyorsanız, bir hayat kurtarmaya yardımcı olmak için yapabileceğiniz çok şey vardır.
Dünya Sağlık Örgütü, her yıl yaklaşık 1 milyon insanın intihar nedeniyle öldüğünü tahmin etmektedir. Bu kadar çok insanı kendi canına kıymaya iten şey nedir? İntihar, depresyonu ve umutsuzluğun pençesinde olmayanlar için, bu kadar çok kişiyi kendi canına kıymaya iten şeyin ne olduğunu anlamak zordur fakat intihara meyilli bir kişi o kadar acı çeker ki başka bir seçenek görememektedir. İntihar, dayanılmaz hale gelen acıdan kurtulmak için umutsuz bir girişimdir. Kendinden nefret etme, umutsuzluk ve yalnızlık duygularıyla intihara meyilli bir kişi, ölüm dışında bir rahatlama bulmanın hiçbir yolunu göremez. Ancak acının sona ermesi arzusuna rağmen, intihara meyilli insanların çoğu kendi hayatlarını sona erdirme konusunda derin bir çatışma içindedir.
Çoğu intihara meyilli birey, niyetlerine dair uyarı işaretleri veya sinyaller verir. İntiharı önlemenin en iyi yolu, bu uyarı işaretlerini tanımak ve bunları fark ederseniz nasıl tepki vereceğinizi bilmektir. İntihar için başlıca uyarı işaretleri, öldürmek veya kendine zarar vermekten bahsetmektir. Ölüm veya ölmek hakkında çok şey konuşmak/yazmak ve intihar girişiminde kullanılabilecek silahlar veya uyuşturucu gibi şeyler aramaktır. Kişinin duygudurum bozukluğu ya da alkol bağımlılığı varsa, daha önce intihara teşebbüs etmişse veya ailesinde intihar öyküsü varsa, bu sinyaller daha da tehlikelidir.
İntiharın bir başka tehlikeli uyarı işareti de umutsuzluktur. Araştırmalar, umutsuzluğun intiharın güçlü bir göstergesi olduğunu bulmuştur. Kendini umutsuz hisseden insanlar, “dayanılmaz” duygulardan bahsedebilir, kasvetli bir gelecek tahmin edebilir ve dört gözle bekleyecekleri bir şey olmadığını ifade edebilirler.
İntiharın bir diğer uyarı işareti, dramatik ruh hali değişimlerini, dışa dönükten içe kapanıklığa veya iyi davranışlıdan isyankarlığa geçiş gibi ani kişilik değişikliklerini içerir. İntihara eğilimli bir kişi ayrıca günlük aktivitelere olan ilgisini kaybedebilir, görünüşlerini ihmal edebilir, yeme veya uyku alışkanlıklarında büyük değişiklikler gösterebilir.
Diğer intihar işaretleri ise; kendinden nefret etme, vasiyet oluşturma, değerli mallarını dağıtma, bir daha görüşmeyecekmiş gibi vedalaşma, sosyal izolasyon, alkol/uyuşturucu kullanımı, ölüm arzusu varmış gibi gereksiz riskler alma olarak sıralanabilir.
Bir arkadaş veya aile üyesiyle intihar düşünceleri ve duyguları hakkında konuşmak herkes için son derece zor olabilir. Ancak birinin intihara meyilli olup olmadığından emin değilseniz, öğrenmenin en iyi yolu sormaktır. Önemsediğini göstererek bir insanı intihara meyilli yapamazsın. Aslında intihara eğilimli bir kişiye duygularını ifade etme fırsatı vermek yalnızlıktan ve bastırılmış olumsuz duygulardan kurtulma sağlayabilir ve intihar girişimini önleyebilir. Örneğin; “Son zamanlarda senin için endişeleniyorum.”, “Ne zaman böyle hissetmeye başladın?”, “Bu işte yalnız değilsin. Senin için buradayım.” cümlelerini kurabilirsiniz.
İntihara meyilli bir kişiyle konuşurken; dinleyin, kendiniz olun, yargılayıcı olmayın, anlayışlı olun, umut sunun, kişiyi ciddiye alın, suçlamayın ya da tartışmayın.
İntihara eğilimli bir kişiye yardım etmek için profesyonel yardım alın. İntihara meyilli bir kişiye ihtiyaç duyduğu yardımı sağlamak için elinizden gelen her şeyi yapın ve randevuya götürmeye teşvik edin. Bu sürecin takibini sağlayın. Olumsuz bir durumda ilgili uzmana bildirin. Sağlıklı beslenme, bol uyku ve her gün en az 30 dakika güneşe çıkma veya doğaya girme gibi olumlu yaşam tarzı değişikliklerini teşvik edin. Egzersiz; endorfin salgıladığı, stresi azalttığı ve duygusal refahı desteklediği için son derece önemlidir. Hap, bıçak, jilet veya ateşli silah gibi potansiyel intihar araçlarını kaldırın. Kişinin aşırı doz alma olasılığı varsa, ilaçları kilit altında tutun veya yalnızca kişinin ihtiyacı olduğu kadar verin. Uzun vadede desteğinize devam edin. Ani intihar krizi geçtikten sonra bile, kişiyle iletişim halinde kalın, periyodik olarak kontrol edin veya uğrayın. Desteğiniz, arkadaşınızın veya sevdiğiniz kişinin iyileşme yolunda kalmasını sağlamak için çok önemlidir. Bunları bilerek ve paylaşarak bir kişinin hayatını kurtarabilirsiniz. Sağlıkla kalın.
