Hepimiz zaman zaman çok fazla yemek yiyoruz. Ancak kendinizi kontrolden çıkmış ve durmak için güçsüz hissederek düzenli olarak aşırı yerseniz, tıkınırcasına yeme bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz. Tıkınırcasına yeme bozukluğu, yemek yerken veya yemekten sonra durmak için güçsüz hissettiğiniz ve sık sık çok miktarlarda yemek yediğiniz yaygın bir yeme bozukluğudur. Rahatsızlık verene kadar yiyebilir, ardından suçluluk, utanç veya depresyon duygularıyla boğuşabilir, kontrol edemediğiniz için kendinizi hırpalayabilir veya kompülsif yemenin vücudunuza ne yapacağı konusunda endişelenebilirsiniz.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu tipik olarak geç ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde, genellikle büyük bir diyetten sonra başlar. Aç olmadığınızda bile yiyebilir ve doyduktan sonra uzun süre yemeye devam edebilirsiniz. Ayrıca o kadar hızlı yemek yiyebilirsiniz ki, ne yediğinizi veya tattığınızı zar zor kaydedebilirsiniz.
Tıkınırcasına yemenin kısa bir an için rahatlatıcı olduğunu, hoş olmayan duyguların, stres, depresyon veya kaygı duygularının hafifletilmesine yardımcı olduğunu görebilirsiniz. Sonrasında gerçeklik geri döner, pişmanlık ve kendinden nefret etme duygularıyla dolup taşarsınız. Aşırı yemek genellikle kilo alımına ve obeziteye yol açar, bu da sadece kompulsif yemeyi güçlendirir. Kendiniz ve görünümünüz hakkında ne kadar kötü hissederseniz, başa çıkmak için o kadar çok yiyecek kullanırsınız. Bir kısır döngü haline gelir. Örneğin, daha iyi hissetmek için yemek yer, daha da kötü hisseder ve sonra rahatlamak için yemeğe geri döner. Yeme bozukluğunuz hakkında ne kadar güçsüz hissederseniz hissedin, tıkınırcasına yeme bozukluğunun tedavi edilebilir olduğunu bilmek önemlidir. Tıkınırcasına yeme döngüsünü kırmayı, duygularınızı daha iyi yönetmeyi, yemekle daha sağlıklı bir ilişki geliştirmeyi ve yemeğiniz ve sağlığınız üzerindeki kontrolü yeniden kazanmayı öğrenebilirsiniz.
Davranışsal belirtileri;
- Yemeyi bırakamama veya ne yediğinizi kontrol edememe.
- Hızlı bir şekilde çok miktarlarda yemek yeme.
- Doyduğunuzda bile yemek.
- Yiyecekleri daha sonra gizlice yemek için saklamak veya stoklamak.
- Normalde başkalarının yanında az yemek, ancak yalnızken aşırıya kaçmak,
- Planlı bir yemek zamanı olmadan gün boyunca sürekli yemek.
Duygusal belirtileri;
- Sadece yemek yiyerek rahatlayan stres veya gerginlik hissetmek,
- Ne kadar yediğiniz konusunda utanç duymak,
- Sanki orada değilmişsiniz ya da otomatik pilottaymışsınız gibi aşırı yemek yerken uyuşmuş hissetmek,
- Ne kadar yerseniz yiyin, asla tatmin olamamak,
- Aşırı yedikten sonra suçluluk, tiksinti veya depresif hissetmek,
- Kilo ve yeme alışkanlıklarını kontrol etmek için çaresizlik yaşamak.
Tıkınırcasına yeme bozukluğunuz var mı?
- Yemek yerken kendinizi kontrolden çıkmış mı hissediyorsunuz?
- Sürekli yemek düşünür müsünüz?
- Gizlice mi yemek yiyorsunuz?
- Kendinizi hasta hissedene kadar yemek yer misiniz?
- Endişelerden kaçmak, stres atmak veya kendinizi rahatlatmak için mi yersiniz?
- Yemek yedikten sonra tiksinti veya utanıyor musunuz?
- İsteseniz bile yemek yemeyi bırakamayacak kadar güçsüz hissediyor musunuz?
Ne kadar çok “evet” yanıtı verirseniz, tıkınırcasına yeme bozukluğunuz o kadar olasıdır.
Herhangi bir bağımlılıktan kurtulmak zordur, ancak aşırı yeme ve yiyecek bağımlılığının üstesinden gelmek özellikle zor olabilir. Diğer bağımlılıklardan farklı olarak, ‘çözümünüz’ hayatta kalmak için gereklidir, bu nedenle ondan kaçınma veya değiştirme seçeneğiniz yoktur. Bunun yerine, yiyeceklerle daha sağlıklı bir ilişki geliştirmeniz gerekir.
Evde abur cubur, tatlı ve sağlıksız atıştırmalıklar varsa, fazla yeme olasılığınız çok daha yüksektir. Buzdolabınızı ve dolaplarınızı en sevdiğiniz tıkınırcasına yiyeceklerden temizleyerek cazibeyi ortadan kaldırın.
Fiziksel ve duygusal açlığı ayırt etmeyi öğrenin. Yakın zamanda yemek yediyseniz ve mideniz gurulduyorsa, muhtemelen gerçekten aç değilsinizdir. Özlemin geçmesi için zaman verin.
Açlıktan ölene kadar beklemeyin. Bu sadece aşırı yemeye yol açar! Öğün atlamak genellikle günün ilerleyen saatlerinde tıkınırcasına yemeye yol açtığından, planlanmış yemek zamanlarına sadık kalın.
Canınız sıkıldığında atıştırmak yerine dikkatinizi dağıtın. Yürüyüşe çıkın, bir arkadaşınızı arayın, kitap okuyun veya resim, bahçe işleri gibi bir hobi edinin.
Amaçsızca yemek yerine, bilinçli bir beslenmeniz olsun. Yavaşlayın ve lezzetlerin tadını çıkarın. Sadece daha az yemekle kalmayacak, daha çok zevk alacaksınız.
Bir yeme bozukluğu ne kadar uzun süre teşhis edilmez ve tedavi edilmezse, üstesinden gelmek o kadar zor olacaktır. Bu nedenle sevdiklerinizi uzman desteği için teşvik edin. Sağlıkla kalın.
